Sữa mẹ ủ trong máy hâm được bao lâu? Giải thích từ chuyên gia dinh dưỡng

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quý giá, mang đến kháng thể tự nhiên giúp bé phát triển toàn diện trong những năm đầu đời. Tuy nhiên, không phải lúc nào mẹ cũng có thể cho con bú trực tiếp. Vì vậy, nhiều mẹ chọn cách vắt sữa và hâm lại bằng máy hâm sữa trước khi cho bé bú. Một trong những thắc mắc phổ biến nhất là: “Sữa mẹ ủ trong máy hâm được bao lâu?” Nếu để quá lâu, sữa có thể mất chất, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ vi khuẩn xâm nhập. Cùng chuyên gia dinh dưỡng Moaz Bé Bé phân tích chi tiết trong bài viết này nhé.

1. Nguyên lý hoạt động của máy hâm sữa

Máy hâm sữa hoạt động theo cơ chế truyền nhiệt gián tiếp. Nhiệt độ nước ấm (thường từ 37°C – 45°C) được duy trì ổn định, giúp làm ấm sữa mẹ mà không làm phá hủy cấu trúc protein hay enzym có lợi.

Các dòng máy hiện nay thường có:

• Chế độ hâm sữa tự động: Giữ nhiệt ở mức an toàn 40°C.

• Chức năng ủ ấm kéo dài: Giúp mẹ chuẩn bị sữa sẵn cho các cữ bú đêm hoặc sáng sớm.

Tuy nhiên, chức năng ủ ấm không đồng nghĩa với bảo quản lâu dài. Sữa mẹ dù được làm ấm vẫn có giới hạn thời gian sử dụng nhất định.

2. Sữa mẹ ủ trong máy hâm được bao lâu là an toàn?

Theo khuyến nghị của CDC (Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ) và Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), thời gian bảo quản sữa mẹ an toàn phụ thuộc vào mức nhiệt và điều kiện môi trường.

Ở nhiệt độ phòng (khoảng 25°C), sữa mẹ có thể để tối đa 4 giờ nếu chưa được hâm lại. Trong khi đó, khi sữa được giữ ấm trong máy hâm ở mức 37–40°C, thời gian an toàn chỉ khoảng 1 giờ. Sau mốc này, sữa nên được sử dụng ngay hoặc đổ bỏ, tuyệt đối không nên hâm lại lần thứ hai.

Nếu sữa được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh (khoảng 4°C), có thể giữ được tối đa 4 ngày, còn trong ngăn đông (-18°C trở xuống) thì có thể trữ từ 3 đến 6 tháng, tùy điều kiện bảo quản.

Như vậy, sữa mẹ đã được hâm ấm chỉ nên ủ trong máy hâm tối đa 1 giờ để đảm bảo chất lượng dinh dưỡng và độ an toàn cho bé. Nguyên nhân là ở nhiệt độ ấm, vi khuẩn có thể sinh sôi rất nhanh, đặc biệt khi sữa đã tiếp xúc với không khí hoặc núm ti. Vì thế, mẹ cần lưu ý sử dụng sữa trong thời gian khuyến nghị để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn và bảo vệ hệ tiêu hóa non nớt của bé.

3. Tại sao không nên ủ sữa mẹ quá lâu trong máy hâm?

Nhiều mẹ bỉm cho rằng việc để sữa mẹ trong máy hâm ở mức nhiệt 37–40°C lâu hơn một chút sẽ giúp tiết kiệm thời gian, vì có thể cho bé bú bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng nhi khoa, đây là một thói quen tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe của trẻ nhỏ.

Khi sữa được giữ ấm quá 1 giờ, cấu trúc protein và enzyme tự nhiên trong sữa mẹ bắt đầu bị biến tính. Những enzyme này vốn đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ tiêu hóa, tăng sức đề kháng và giúp hấp thu dưỡng chất tối ưu. Việc mất đi các enzyme khiến sữa giảm giá trị sinh học và không còn mang lại đầy đủ lợi ích dinh dưỡng như ban đầu.

>> Xem thêm: Sữa công thức pha xong để được bao lâu? Giải đáp chuẩn cho mẹ

Song song đó, môi trường ấm ẩm là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn phát triển nhanh chóng. Các chủng vi khuẩn gây hại phổ biến như E. coli hoặc Staphylococcus aureus có thể sinh sôi chỉ sau vài chục phút nếu sữa được giữ ở mức nhiệt ổn định quanh 37°C. Khi trẻ uống phải sữa bị nhiễm khuẩn, bé có nguy cơ gặp các vấn đề như rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, đầy bụng, thậm chí nhiễm trùng đường ruột.

Ngoài ra, chất béo trong sữa mẹ dễ bị tách lớp và oxy hóa khi bị ủ quá lâu. Điều này không chỉ làm thay đổi hương vị tự nhiên của sữa mà còn khiến bé khó bú hơn, hoặc có cảm giác “chán sữa”. Với trẻ sơ sinh có hệ tiêu hóa còn non nớt, sữa bị biến chất còn có thể gây nôn trớ và khó chịu bụng.

Chính vì vậy, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị mẹ chỉ nên ủ sữa mẹ trong máy hâm tối đa 1 giờ. Nếu sau thời gian đó bé chưa bú, nên đổ bỏ phần sữa còn dư để tránh rủi ro vi sinh. Mẹ tuyệt đối không nên cho sữa đã hâm quay lại tủ lạnh hoặc hâm lại lần hai, vì điều này không giúp tiêu diệt vi khuẩn mà còn làm mất thêm dưỡng chất quan trọng trong sữa mẹ.

4. Cách ủ và hâm sữa mẹ đúng cách

Để đảm bảo an toàn và giữ trọn dinh dưỡng, mẹ nên thực hiện đúng quy trình hâm – ủ sữa như sau:

Bước 1: Rã đông sữa mẹ đúng cách

• Chuyển sữa từ ngăn đá xuống ngăn mát tủ lạnh ít nhất 8–12 giờ trước khi dùng.
• Không rã đông bằng nước sôi, lò vi sóng hoặc để ở nhiệt độ phòng quá lâu, vì có thể làm mất enzyme tự nhiên trong sữa.
• Khi sữa đã tan hoàn toàn, lắc nhẹ bình theo hình tròn để hòa đều lớp chất béo tự nhiên bị tách ra trong quá trình đông lạnh.
• Sữa rã đông chỉ nên sử dụng trong vòng 24 giờ và không được cấp đông lại lần nữa.

Bước 2: Hâm sữa bằng máy hâm chuyên dụng

• Cho túi hoặc bình sữa vào máy hâm sữa chuyên dụng, giúp đảm bảo nhiệt ổn định và an toàn.
• Cài đặt nhiệt độ lý tưởng từ 37–40°C, gần với thân nhiệt của mẹ.
• Thời gian hâm khoảng 3–5 phút, tùy theo dung tích sữa và công suất máy.
• Nếu không có máy, có thể đặt bình sữa vào bát nước ấm dưới 50°C, nhưng tránh để nước chạm vào nắp bình.
• Không hâm sữa trực tiếp bằng nước sôi hoặc lò vi sóng, vì có thể phá hủy các vi chất quan trọng.

Bước 3: Kiểm tra nhiệt độ trước khi cho bé bú

• Nhỏ vài giọt sữa lên cổ tay trong để kiểm tra độ ấm.
• Sữa đạt chuẩn là khi chỉ hơi ấm, không gây cảm giác nóng rát.
• Nếu sữa quá nóng, để nguội tự nhiên thay vì pha thêm nước lạnh vì sẽ làm loãng sữa và mất cân bằng dinh dưỡng.
• Hạn chế lắc mạnh bình sữa, vì có thể tạo bọt khí khiến bé nuốt hơi, đầy bụng hoặc khó tiêu.

Bước 4: Ủ ấm sữa tạm thời trong máy hâm

• Sau khi hâm xong, nếu bé chưa bú ngay, mẹ có thể giữ ấm sữa trong máy hâm ở nhiệt độ 37–40°C tối đa 1 giờ.
• Không nên để sữa trong máy hâm quá lâu, vì vi khuẩn có thể sinh sôi khi sữa ở môi trường ấm.
• Không cất lại tủ lạnh hoặc hâm lại lần 2, vì quá trình thay đổi nhiệt độ liên tục làm sữa nhanh hỏng và giảm chất lượng.
• Khi bé không bú hết, nên bỏ phần sữa còn lại để đảm bảo an toàn.

5. Các lưu ý khi bảo quản và sử dụng sữa mẹ đã hâm

• Không hâm lại lần hai: Làm mất vitamin và enzyme, tăng nguy cơ nhiễm khuẩn.

• Không pha thêm sữa mới vào sữa đã hâm.

• Ghi chú thời gian vắt sữa trên bình hoặc túi trữ để dễ theo dõi.

• Dùng bình sữa và túi trữ đạt chuẩn an toàn BPA free.

• Vệ sinh máy hâm sữa thường xuyên để tránh cặn sữa hoặc nấm mốc.

6. Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian ủ sữa trong máy hâm

Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian ủ sữa trong máy hâm:

• Nhiệt độ phòng cao (trên 30°C): Vi khuẩn phát triển nhanh, sữa dễ hỏng hơn.
• Máy hâm không có cảm biến nhiệt: Nhiệt quá cao gây tách lớp, mất chất dinh dưỡng.
• Sữa mẹ đã rã đông lâu: Giảm kháng thể tự nhiên, dễ nhiễm khuẩn.
• Bình sữa chưa tiệt trùng kỹ: Dẫn đến nhiễm khuẩn chéo.

Vì vậy, mẹ nên chọn máy hâm có cảm biến nhiệt tự động, giúp giữ nhiệt ổn định và bảo vệ chất lượng sữa tốt nhất.

7. Giải đáp thắc mắc thường gặp

Có nên ủ sữa qua đêm trong máy hâm không?

Không. Dù máy hâm có chế độ giữ nhiệt, nhưng sữa mẹ chỉ an toàn tối đa 1 giờ sau khi hâm. Qua đêm sữa sẽ bị hỏng và không còn dinh dưỡng.

Có thể ủ sữa mẹ trong máy hâm khi đi ngủ để bú đêm cho bé không?

Nếu mẹ muốn chuẩn bị sẵn, chỉ nên hâm sữa trước cữ bú 15–20 phút, và để máy hâm giữ ấm tối đa 1 giờ. Không nên để quá thời gian này.

Sữa mẹ sau khi hâm có thể cho vào tủ lạnh lại không?

Không. Sữa đã hâm sẽ có vi khuẩn phát triển, việc cất lại làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn chéo.

>> Xem thêm: Có nên pha sữa để sẵn trong máy hâm sữa? Lời khuyên từ chuyên gia

Việc hiểu rõ sữa mẹ ủ trong máy hâm được bao lâu giúp mẹ đảm bảo an toàn và giữ trọn dưỡng chất cho bé. Thông thường, sữa mẹ chỉ nên ủ trong máy hâm tối đa 1–2 giờ để tránh vi khuẩn phát triển. Mẹ nên chọn máy hâm có cảm biến nhiệt tự động và tuân thủ hướng dẫn bảo quản để bé luôn được bú nguồn sữa sạch, ấm và giàu dinh dưỡng nhất.