Khi nào cần hút mũi cho trẻ sơ sinh? Hướng dẫn an toàn

Trẻ sơ sinh thường chưa biết tự xì mũi, khiến mẹ lo lắng khi bé nghẹt mũi hoặc sổ mũi. Vậy khi nào cần hút mũi cho trẻ sơ sinh và làm thế nào để hút an toàn, hiệu quả tại nhà? Bài viết này sẽ hướng dẫn mẹ từng bước, từ nhận biết dấu hiệu, lựa chọn dụng cụ đến kỹ thuật hút mũi, giúp bé thở dễ dàng, bú ngon và ngủ ngon hơn.

1. Dấu hiệu trẻ sơ sinh cần hút mũi

Trẻ sơ sinh thường chưa biết cách tự xì mũi, nên khi bị nghẹt mũi hoặc sổ mũi, bé sẽ gặp khó khăn trong việc thở, bú sữa và ngủ ngon. Tình trạng này nếu kéo dài có thể khiến bé mệt mỏi, quấy khóc, thậm chí ảnh hưởng đến hệ hô hấp. Vì vậy, mẹ cần để ý các dấu hiệu cảnh báo để chăm sóc mũi kịp thời cho bé.

Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất là trẻ khó thở hoặc thở khò khè. Nếu bé thở bằng miệng hoặc phát ra tiếng rít mũi khi ngủ, chứng tỏ đường thở đang bị nghẹt. Hút mũi đúng cách lúc này sẽ giúp bé thở dễ dàng hơn, giảm áp lực cho hệ hô hấp và cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Sổ mũi kéo dài, dịch mũi đặc hoặc có màu bất thường cũng là dấu hiệu mẹ không nên bỏ qua. Dịch mũi đặc, đặc biệt có màu vàng hoặc xanh, có thể là dấu hiệu bé bị viêm mũi hoặc viêm đường hô hấp trên. Hút mũi giúp loại bỏ dịch nhầy, giảm khó chịu và ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng phát triển nặng hơn.

Ngoài ra, trẻ quấy khóc, bú kém hoặc ngủ không sâu cũng là dấu hiệu cần lưu ý. Khi nghẹt mũi, bé khó bú vì không thể hít thở đồng thời khi ngậm ti mẹ, dẫn đến bú ít hơn và mệt mỏi. Bé cũng có thể quấy khóc nhiều hơn, khó đi vào giấc ngủ hoặc thường xuyên tỉnh dậy giữa đêm. Hút mũi lúc này sẽ giúp bé thở thông thoáng, bú đủ và ngủ ngon hơn, đảm bảo sức khỏe và sự phát triển bình thường.

2. Khi nào cần hút mũi cho trẻ sơ sinh?

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường gặp các vấn đề về hô hấp như nghẹt mũi, sổ mũi, khó thở do chất nhầy và đờm tích tụ trong khoang mũi và xoang. Ở những trẻ dưới 2 tuổi, bé chưa biết cách tự khạc đờm hay hỉ mũi, nên việc hút mũi trở thành một biện pháp cần thiết để giúp trẻ thở dễ dàng hơn.

> Xem thêm: Hút mũi cho trẻ bằng máy có tốt không? Hướng dẫn sử dụng an toàn

2.1 Những trường hợp nên hút mũi cho trẻ

Việc hút mũi nên được thực hiện trong các tình huống sau:

Trẻ còn nhỏ, khò khè, khó thở nhưng chưa có khả năng tự hỉ mũi hoặc khạc đờm.

Khi trẻ gặp các vấn đề hô hấp ảnh hưởng đồng thời đến việc thở và ăn uống, chẳng hạn như ho có đờm xanh hoặc đờm đặc, cảm cúm kèm nghẹt mũi, nhiễm khuẩn hô hấp trên, hoặc viêm mũi dị ứng tăng tiết đờm.

Lưu ý, hút mũi chỉ nên thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ. Trên thực tế, hút mũi áp dụng nhiều nhất cho trẻ dưới 2 tuổi, vì lúc này bé chưa biết cách tự hỉ mũi hoặc khạc đờm. Ở những trẻ lớn hơn, việc hút mũi chỉ cần thực hiện khi trẻ mắc các bệnh lý nghiêm trọng, ví dụ như co giật, hôn mê, hoặc các tình trạng cấp cứu khác, vì trẻ đã có khả năng khạc đờm theo hướng dẫn của người lớn.

2.2 Hút mũi trong môi trường bệnh viện

Trong bệnh viện, trẻ mắc viêm phổi, viêm tiểu phế quản thường được hút đờm bằng máy hút chuyên dụng. Máy hút có lực mạnh và ổn định, nhưng nếu không đúng kỹ thuật có thể gây tổn thương niêm mạc, xuất huyết hoặc chảy máu trong khi hút. Do đó, thao tác này phải được thực hiện bởi nhân viên y tế có chuyên môn.

2.3 Hút mũi cho bé tại nhà

Đối với trẻ chăm sóc tại nhà, bác sĩ có thể hướng dẫn sử dụng các dụng cụ hỗ trợ như dụng cụ hình chữ V hoặc ống bơm hút mũi hay máy hút mũi tại nhà. Việc thực hiện cần theo hướng dẫn cụ thể của bác sĩ để đảm bảo an toàn. Đồng thời, các chuyên gia khuyến cáo không nên lạm dụng hút mũi, vì việc hút quá nhiều có thể làm tổn thương niêm mạc mũi họng, gây khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

3. Cách hút mũi cho trẻ sơ sinh an toàn

Hút mũi đúng cách giúp bé thở dễ dàng, bú ngon và ngủ sâu hơn. Mẹ cần chuẩn bị đầy đủ dụng cụ và thực hiện theo các bước sau:

3.1 Chuẩn bị dụng cụ

• Máy hút mũi hoặc bóng hút mũi

• Nước muối sinh lý

• Khăn mềm hoặc khăn giấy

• Bông tăm, bông gòn

Ngoài ra, mẹ nên rửa tay thật sạch, chọn một nơi yên tĩnh, thoáng mát và đặt bé ở tư thế thoải mái, có thể nằm nghiêng nhẹ hoặc bế trong lòng mẹ. Chuẩn bị kỹ càng giúp quá trình hút mũi diễn ra an toàn, nhanh chóng và ít gây căng thẳng cho bé.

3.2 Thực hiện hút mũi đúng cách theo các bước

Bước 1: Nhỏ nước muối sinh lý

Nhỏ 1–2 giọt nước muối sinh lý vào mỗi lỗ mũi của bé để làm loãng dịch nhầy, giúp việc hút mũi dễ dàng và hiệu quả hơn.

Bước 2: Đặt đầu hút mũi

Nhẹ nhàng đặt đầu hút mũi vào lỗ mũi, giữ cố định đầu còn lại của bé để bé không giật mình hoặc sợ hãi.

Bước 3: Hút dịch mũi

Hút từ từ, đều và nhẹ nhàng. Tránh rút ra liên tục hoặc dùng lực quá mạnh để không làm tổn thương niêm mạc mũi.

Bước 4: Lau và vệ sinh dụng cụ

Sau khi hút xong, dùng khăn mềm lau sạch dịch mũi và rửa sạch các dụng cụ đã sử dụng để đảm bảo vệ sinh cho các lần hút tiếp theo.

3.3 Mẹo giúp bé không khóc khi hút mũi

• Thực hiện hút mũi khi bé đang ngủ hoặc đang chơi, giúp bé ít quấy khóc và dễ chịu hơn.
• Nói chuyện nhẹ nhàng, vỗ về bé trong suốt quá trình hút mũi để tạo cảm giác an toàn và bớt lo lắng.
• Sử dụng máy hút mũi có lực nhẹ, êm để tránh gây khó chịu hoặc tổn thương niêm mạc mũi bé.

4. Ưu điểm khi sử dụng máy hút mũi và dụng cụ hỗ trợ

Máy hút mũi giúp loại bỏ dịch nhầy, đờm đặc nhanh chóng hơn so với các phương pháp thủ công như bóng hút bằng tay. Điều này giúp bé thở dễ dàng, bú ngon và ngủ sâu hơn.

Máy hút mũi hiện đại có lực hút ổn định, giúp hút dịch mà không làm tổn thương niêm mạc mũi bé. Các loại máy cao cấp còn có đầu hút mềm, phù hợp với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Máy hút mũi điện hoặc cầm tay cho phép mẹ thao tác nhanh chóng, không cần nhiều kinh nghiệm. Bé ít khóc hơn và mẹ cũng bớt căng thẳng trong quá trình hút mũi.

Các máy hút mũi thường có các bộ phận tháo rời, dễ rửa sạch và khử trùng, đảm bảo vệ sinh cho bé và an toàn khi sử dụng nhiều lần.

Một số máy hút mũi hiện đại còn có đèn LED, nhạc hoặc thiết kế trong suốt, giúp mẹ quan sát lượng dịch mũi và đánh giá tình trạng hô hấp của bé, từ đó quyết định có cần hút tiếp hay không.

Sau mỗi lần sử dụng, mẹ nên rửa sạch đầu hút bằng nước ấm. Việc này giúp loại bỏ dịch mũi và đờm còn sót lại, đảm bảo dụng cụ luôn sạch sẽ cho lần sử dụng tiếp theo. Ngoài ra, cần khử trùng dụng cụ định kỳ để tránh vi khuẩn tích tụ, đảm bảo an toàn cho bé. Mẹ có thể sử dụng nước sôi hoặc dung dịch khử trùng chuyên dụng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Đồng thời, mẹ nên thường xuyên kiểm tra và thay các đầu hút khi bị mòn, nứt hoặc hư hại.

>> Xem thêm: Máy hút mũi cho bé loại nào tốt? Bí quyết chọn đúng, mẹ yên tâm

Chăm sóc mũi cho trẻ sơ sinh là việc quan trọng để bé thở dễ dàng, bú tốt và ngủ ngon. Qua bài viết chắc hẳn ba mẹ đã giải đáp được thắc mắc “Khi nào cần hút mũi cho trẻ sơ sinh?” Bên cạnh đó, việc hút mũi nên được thực hiện đúng cách, đúng thời điểm, kết hợp dụng cụ hỗ trợ an toàn và lời khuyên từ chuyên gia. Bằng cách này, mẹ sẽ giúp bé thoải mái, khỏe mạnh mà không gây tổn thương niêm mạc mũi.