Có nên giữ lại tóc máu của trẻ sơ sinh? Giải thích từ A–Z

Tóc máu của trẻ sơ sinh luôn khiến bố mẹ băn khoăn: “Có nên giữ lại tóc máu của trẻ sơ sinh không?”, “Giữ lại để làm gì?”, “Có ảnh hưởng gì tới bé không?”. Từ góc nhìn khoa học, dân gian đến cảm xúc gia đình, mỗi quan điểm đều mang ý nghĩa riêng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bố mẹ hiểu rõ tóc máu là gì, có nên giữ lại tóc máu của trẻ sơ sinh, cũng như cách cắt và bảo quản đúng cách để lưu lại kỷ niệm đầu đời của con.

1. Tóc máu của trẻ sơ sinh là gì?

Tóc máu là lớp tóc đầu tiên mọc trên đầu trẻ sơ sinh, thường được bố mẹ gọi là tóc máu hoặc tóc tơ. Lớp tóc này bắt đầu hình thành từ khi bé còn trong bụng mẹ, khoảng từ tuần thai thứ 12. Đặc điểm của tóc máu là rất mỏng, mềm, nhẹ như lông măng và thường rụng dần sau khi bé chào đời.

Khác với tóc thật sau này, tóc máu yếu hơn, dễ rụng và sẽ được thay thế hoàn toàn trong khoảng 3–6 tháng đầu đời. Việc bé có tóc máu hay rụng tóc máu không ảnh hưởng đến sức khỏe hay sự phát triển của bé. Đây đơn giản là lớp tóc đầu đời mang nhiều kỷ niệm, và trong một số quan niệm dân gian, tóc máu còn có những ý nghĩa đặc biệt về tâm linh và may mắn.

2. Có nên cắt tóc máu của trẻ sơ sinh không?

Rất nhiều mẹ băn khoăn liệu có nên cắt tóc máu cho trẻ sơ sinh hay không, bởi trong dân gian vẫn tồn tại nhiều quan niệm khác nhau liên quan đến việc cắt lớp tóc đầu đời này. Tuy nhiên, đến nay chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh tác dụng hay thời điểm lý tưởng để cắt tóc máu, bởi màu sắc và độ dày của tóc hoàn toàn phụ thuộc vào yếu tố di truyền.

Việc không cắt tóc máu cũng không ảnh hưởng gì đến sức khỏe hay sự phát triển của tóc bé. Trong năm đầu đời, thóp của trẻ chưa liền nên lớp tóc máu vẫn đóng vai trò bảo vệ vùng đầu, vì vậy nếu tóc không gây khó chịu hay ảnh hưởng sinh hoạt thì không nhất thiết phải cắt.

Bên cạnh đó, việc cắt tóc máu nếu không được thực hiện cẩn thận còn có thể làm trầy xước da hoặc gây tổn thương vùng đầu của bé. Thực tế, tóc máu cũng rụng theo chu kỳ tự nhiên giống như tóc người lớn; do đó nếu mẹ đang băn khoăn về việc giữ lại tóc máu cho bé thì cần hiểu rằng lớp tóc này sẽ rụng dần theo thời gian. Khi tóc máu rụng, tóc thật khỏe hơn sẽ mọc lên thay thế. Khoảng từ 3 tháng tuổi, trẻ thường rụng tóc vùng sau đầu, nhiều mẹ lầm tưởng là dấu hiệu thiếu canxi, nhưng đây chỉ là rụng tóc sinh lý hoàn toàn bình thường và không đáng lo ngại.

3. Sau khi cắt có nên giữ lại tóc máu cho trẻ sơ sinh hay không?

Nhiều gia đình vẫn duy trì thói quen cắt tóc máu cho trẻ sơ sinh dựa trên quan niệm truyền thống cho rằng phải cắt sạch lớp tóc đầu tiên thì tóc mới mọc dày và đen hơn. Quan niệm này đã được truyền miệng qua nhiều thế hệ và ăn sâu vào thói quen của nhiều bậc cha mẹ. Tuy nhiên, như đã đề cập, việc cắt tóc máu hoàn toàn không tác động đến chất lượng hay tốc độ mọc tóc của trẻ. Tóc được hình thành từ các nang tóc nằm dưới da đầu, trong khi cắt tóc chỉ tác động đến phần thân tóc bên ngoài, nên không thể làm thay đổi bản chất tóc mới mọc.

Một hiện tượng khiến nhiều cha mẹ lo lắng là trẻ sơ sinh thường rụng tóc khá nhiều, và có người lầm tưởng đây là do chất tóc yếu hoặc do chưa cắt tóc máu. Bên cạnh đó, dân gian còn lưu truyền rằng nếu giữ lại một phần tóc máu sau lần cắt đầu tiên thì bé sẽ gặp may mắn trong tương lai. Những quan niệm truyền miệng này dễ khiến cha mẹ băn khoăn không biết nên làm theo hay bỏ qua.

Thực tế, tất cả những quan điểm trên đều không có cơ sở khoa học chứng minh. Vì vậy, việc có cắt tóc máu hay giữ lại tóc của con hay không hoàn toàn phụ thuộc vào mong muốn cá nhân và cảm xúc của cha mẹ. Nếu bố mẹ muốn giữ tóc máu như một kỷ niệm đáng nhớ thì hoàn toàn có thể làm điều đó, bởi nó không ảnh hưởng gì đến sức khỏe của bé.

Việc cắt tóc máu thực chất không bắt buộc. Tuy nhiên, trong trường hợp tóc bé quá dài, gây cản trở sinh hoạt hoặc khiến bé khó chịu, cha mẹ vẫn có thể cắt tóc cho con. Trước khi cắt, nên chuẩn bị cho bé một bộ quần áo sạch để thay sau khi tắm và tạo tâm lý thoải mái bằng cách trò chuyện hoặc cho bé hoạt động nhẹ nhàng. Việc chuẩn bị một món đồ chơi yêu thích cũng giúp bé tập trung, hạn chế cựa quậy để quá trình cắt tóc diễn ra nhanh và an toàn hơn.

4. Một số lưu ý khi cắt tóc máu cho trẻ sơ sinh

Dưới đây là phần lưu ý khi cắt tóc máu cho bé được viết lại theo dạng liệt kê, rõ ràng và dễ theo dõi:

• Không nên cắt tóc khi bé đang ngủ, vì bé có thể giật mình tỉnh dậy và gây nguy hiểm.
• Sau khi cắt tóc, cần tắm rửa hoặc lau sạch để tránh tóc vụn gây ngứa hoặc kích ứng da.
• Không cắt tóc cho trẻ dưới 6 tháng tuổi vì thóp còn mềm, cần được bảo vệ bởi lớp tóc máu tự nhiên.
• Tránh cắt tóc khi bé đang ốm, quấy khóc hoặc khó chịu vì bé sẽ khó hợp tác và dễ khiến vùng da đầu bị trầy xước.
• Nếu trong quá trình cắt bé không hợp tác, cha mẹ nên tạm dừng, đợi thời điểm khác hoặc nhờ thêm người hỗ trợ để bé cảm thấy an toàn và bình tĩnh hơn.
• Luôn đặt yếu tố an toàn lên hàng đầu và tạo cho bé cảm giác thoải mái trong suốt quá trình cắt tóc.

5. Giữ lại tóc máu có ảnh hưởng gì không?

Không ít bố mẹ băn khoăn liệu việc giữ lại tóc máu của trẻ sơ sinh có mang điềm xấu hay không, nhưng trên thực tế:

5.1 Về mặt khoa học

Nhiều bố mẹ thắc mắc liệu việc giữ lại tóc máu của trẻ sơ sinh có mang ý nghĩa gì xấu hay không, đặc biệt khi đây là chủ đề dễ gợi sự lo lắng. Tuy nhiên, nếu nhìn từ góc độ khoa học, tóc chỉ là phần chất sừng được tạo ra từ nang tóc, hoàn toàn không chứa yếu tố gây hại hay mang tính nguy hiểm. Việc giữ lại một ít tóc máu của bé chỉ đơn thuần là hành động mang tính kỷ niệm, không ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất hay tinh thần của trẻ. Nói cách khác, dù giữ hay không giữ tóc máu, điều này không hề tác động đến sự phát triển của bé.

5.2 Về mặt tâm linh

Xét về mặt tâm linh, mỗi gia đình lại có quan niệm và niềm tin khác nhau. Một số bố mẹ muốn cất tóc máu như vật lưu giữ may mắn hoặc kỷ niệm đầu đời của con; một số khác lại không coi đây là việc cần thiết. Dù lựa chọn thế nào, việc giữ tóc máu cũng không mang ý nghĩa tiêu cực, miễn là được bảo quản đúng cách và đảm bảo sạch sẽ. Những quan niệm xấu thường chỉ là truyền miệng và không có cơ sở rõ ràng

5.3 Nếu tóc bị bẩn, ẩm hoặc mốc thì sao?

Trong trường hợp phần tóc được giữ lại bị bẩn, ẩm hoặc mốc, bố mẹ hoàn toàn có thể bỏ đi mà không lo ngại điều gì. Việc vứt tóc không hề ảnh hưởng đến vận may hay sức khỏe của trẻ như nhiều người vẫn lầm tưởng. Nếu sau này bố mẹ muốn lưu giữ kỷ niệm, hoàn toàn có thể cắt lại một ít tóc của bé khi bé đã lớn hơn; không nhất thiết phải giữ đúng phần tóc máu ban đầu. Điều quan trọng nhất vẫn là sự thoải mái và lựa chọn phù hợp với niềm tin của mỗi gia đình.

>> Xem thêm: Hướng dẫn tự cắt tóc cho bé trai và bé gái tại nhà đơn giản

Hy vọng những thông tin trong bài viết đã giúp các bà mẹ phần nào giải tỏa băn khoăn về thời điểm cắt tóc máu và việc có nên giữ lại tóc máu của trẻ sơ sinh hay không. Bên cạnh việc cắt tóc, nếu mẹ còn thắc mắc về bất cứ vấn đề chăm sóc nào cho trẻ sơ sinh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia để nhận được hướng dẫn chính xác và phù hợp nhất, đảm bảo sức khỏe và sự phát triển tốt cho con.