Tại sao pha sữa không tan hết và bị vón cục? Nguyên nhân & cách xử lý

Pha sữa công thức tưởng chừng rất đơn giản, nhưng không ít mẹ bỉm gặp tình huống sữa không tan hết, nổi cặn hoặc bị vón cục. Điều này khiến nhiều mẹ lo lắng: Liệu sữa còn đủ dinh dưỡng không? Bé uống có bị ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa không? Bài viết này sẽ giúp mẹ hiểu rõ nguyên nhân tại sao pha sữa không tan hết, tác hại và cách khắc phục để bé bú ngon, hấp thu trọn vẹn dưỡng chất.

1. Tại sao pha sữa không tan hết và bị vón cục?

Tình trạng sữa công thức không tan hết khi pha khá phổ biến và khiến nhiều mẹ lo lắng. Một số lý do dẫn đến hiện tượng này như:

1.1 Nhiệt độ nước không phù hợp

Nhiệt độ nước là yếu tố quyết định khả năng hòa tan của sữa. Nếu nước quá nóng (trên 70–80°C), một số dưỡng chất trong sữa bị biến đổi, dễ tạo vón cục. Ngược lại, nước quá nguội khiến sữa không tan, tạo nhiều cặn ở đáy bình. Theo WHO và các chuyên gia, nhiệt độ chuẩn để pha sữa là 40–50°C.

1.2 Khuấy/lắc sai cách

Nhiều mẹ có thói quen lắc bình mạnh tay để sữa tan nhanh. Cách này không những làm sữa nhiều bọt khí mà còn khiến bột sữa vón cục, khó tan hết. Tốt nhất, mẹ nên xoay tròn nhẹ bình hoặc khuấy bằng thìa vô trùng để sữa hòa tan từ từ.

1.3 Dùng nước không đạt chuẩn

Nguồn nước cũng ảnh hưởng đến độ tan của sữa:

• Nước khoáng hoặc nước ion kiềm: chứa nhiều khoáng chất, dễ làm sữa kết tủa.

• Nước máy còn clo: có thể tác động đến thành phần sữa, làm sữa khó hòa tan.

Vì vậy, mẹ chỉ nên dùng nước đun sôi để nguội đến 40–50°C, hoặc nước đã lọc RO/Nano đạt chuẩn.

1.4 Bình sữa hoặc dụng cụ chưa được vệ sinh sạch sẽ

Bình sữa còn sót dầu mỡ, cặn sữa cũ hay chưa tiệt trùng kỹ sẽ làm sữa khó hòa tan, nhanh vón. Đây là nguyên nhân ít được chú ý nhưng lại khá phổ biến.

1.5 Do đặc tính của từng loại sữa công thức

Một số dòng sữa công thức chứa đạm thủy phân, chất béo hoặc bổ sung thêm vi chất có kết cấu khó tan hơn. Khi pha, sữa có thể nổi váng nhẹ hoặc còn cặn ở đáy, nhưng điều này không hẳn là bất thường mà do đặc tính tự nhiên của sản phẩm.

2. Sữa không tan hết có ảnh hưởng gì đến bé không?

>> Xem thêm: Cách pha sữa công thức đúng chuẩn cho bé tại nhà

Việc cho bé uống sữa không tan hoàn toàn có thể gây ra nhiều ảnh hưởng không tốt đến hệ tiêu hóa và sự phát triển của trẻ:

• Khó tiêu hóa: Sữa vón cục làm bé khó hấp thu. Các cục sữa này khiến hệ tiêu hóa non nớt của bé phải làm việc nhiều hơn, dễ gây tình trạng đầy bụng, khó chịu và quấy khóc sau khi bú.

• Nguy cơ nôn trớ: Bé uống phải các cục sữa chưa tan hết có thể khiến bé ọc sữa ngay sau khi bú, ảnh hưởng đến cảm giác ngon miệng và khiến bé mệt mỏi.

• Làm giảm dinh dưỡng trong sữa: Khi sữa không tan hoàn toàn, lượng dưỡng chất bé hấp thu được ít đi, lâu dài có thể dẫn đến tình trạng chậm tăng cân, suy giảm sức đề kháng và ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ.

• Gây táo bón hoặc tiêu chảy: Với những bé có hệ tiêu hóa nhạy cảm, việc uống sữa không chuẩn còn dễ gây ra rối loạn tiêu hóa như táo bón hoặc tiêu chảy. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe trước mắt mà còn gây gián đoạn quá trình phát triển của bé.

3. Cách khắc phục tình trạng sữa không tan hết

Sữa không tan hết mẹ có thể hoàn toàn xử lý tình trạng này bằng những bước đơn giản dưới đây:

3.1 Dùng nước đúng nhiệt độ

Pha sữa bằng nước ở mức 40–50°C hoặc 70°C đối với các dòng sữa Nhật, vừa đảm bảo sữa tan đều, vừa giữ được dinh dưỡng. Mẹ có thể dùng nhiệt kế hoặc bình đun có chế độ giữ nhiệt để kiểm soát chính xác.

>> Xem thêm: Trẻ sơ sinh uống sữa bao nhiêu độ là tốt nhất?

3.2 Khuấy nhẹ hoặc xoay tròn thay vì lắc mạnh

• Đổ lượng nước chuẩn vào bình.

• Cho sữa bột theo đúng số muỗng.

• Đậy nắp và xoay tròn bình nhẹ nhàng hoặc mẹ cũng có thể sử dụng máy lắc sữa chuyên dụng để lắc sữa hiệu quả cho bé

Cách này giúp sữa tan đều mà không sinh bọt khí hay vón cục. Mẹ cũng nên lưu ý khi pha sữa nên cho nước trước rồi mới cho sữa sau để đảm bảo pha sữa đúng tỷ lệ và sữa không bị vón cục.

3.3 Sử dụng bình sữa và núm ti phù hợp

Chọn bình sữa chống sặc, núm ti vừa kích cỡ để dòng chảy ổn định. Bình và núm ti cần được vệ sinh, tiệt trùng thường xuyên để tránh cặn bẩn làm sữa khó tan.

3.4 Đảm bảo dụng cụ sạch sẽ

Rửa bình sữa ngay sau khi bé bú, tiệt trùng bằng máy tiệt trùng chuyên dụng hoặc nước sôi. Bình sạch sẽ giúp quá trình pha sữa diễn ra chuẩn hơn, không bị vón.

3.5 Pha đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất

Không tự ý thay đổi tỷ lệ pha sữa gữa bột sữa và nước. Luôn dùng muỗng đong đi kèm hộp sữa để đảm bảo chính xác.

4. Những sai lầm thường gặp khi pha sữa công thức

Pha sữa công thức tưởng đơn giản nhưng nhiều mẹ lại vô tình mắc những lỗi cơ bản. Những thói quen nhỏ này nếu lặp lại thường xuyên có thể ảnh hưởng đến chất lượng sữa và hệ tiêu hóa non nớt của bé. Dưới đây là những sai lầm phổ biến mà mẹ cần tránh:

• Cho bột trước, nước sau khiến sữa dễ bị vón cục.

• Ước lượng nước bằng mắt, không dùng vạch chi khiến pha nước sai tỷ lệ, ảnh hưởng trực tiếp đến độ đặc loãng của sữa và sức khỏe của bé.

• Dùng nước khoáng, nước ion kiềm thay vì nước tinh khiết: Một số mẹ cho rằng nước khoáng tốt cho sức khỏe nên dùng để pha sữa. Thực tế, lượng khoáng trong nước này có thể gây mất cân bằng dinh dưỡng, thậm chí gây áp lực cho thận non nớt của bé. Nước ion kiềm cũng không phù hợp để pha sữa công thức.

• Pha sữa sẵn để quá lâu: Thói quen pha nhiều sữa để bé dùng dần giúp mẹ tiết kiệm thời gian, nhưng đây lại là sai lầm nghiêm trọng. Sữa để lâu sẽ nguội, dễ vón lại, đồng thời tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, khiến sữa mất chất và tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho bé.

5. Lời khuyên từ chuyên gia cho mẹ bỉm

Các chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ nhi khoa luôn nhấn mạnh rằng việc pha sữa công thức đúng chuẩn không chỉ giúp bé hấp thu trọn vẹn dưỡng chất mà còn phòng tránh nhiều rắc rối về tiêu hóa. Để yên tâm hơn trong quá trình nuôi con, mẹ có thể ghi nhớ một số khuyến nghị quan trọng sau:

• Pha sữa ngay trước khi cho bé bú, không để sẵn quá 2 giờ ở nhiệt độ phòng.

• Theo dõi phản ứng của bé: nếu bé thường xuyên bị đầy hơi hay táo bón, ba mẹ nên xem lại cách pha hoặc đổi loại sữa.

• Nếu sữa liên tục vón cục bất thường dù pha đúng cách, mẹ nên liên hệ với hãng sản xuất hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa.

Tại sao pha sữa công thức không tan hết và bị vón cục? Để giải đáp và khắc phục vấn đề này ba mẹ cần hiểu được nguyên nhân của nó. Tuy không phải lúc nào sữa không tan hết cũng nguy hiểm, nhưng nếu để lâu dài sẽ ảnh hưởng đến tiêu hóa và dinh dưỡng của bé. Vì vậy, mẹ hãy pha sữa đúng hướng dẫn, chọn nguồn nước chuẩn và vệ sinh bình sữa kỹ lưỡng. Một bình sữa mịn, không cặn, không vón sẽ giúp bé bú ngon miệng, hấp thu trọn vẹn dưỡng chất và phát triển khỏe mạnh.